ساعات پاسخگویی : شنبه تا پنجشنبه - ساعت 8 صبح تا 4 بعد از ظهر

دفتر خدمات مالی : البرز- شهرستان کرج -میدان کرج- خیابان بهشتی- خیابان ادهم- طبقه اول اداری پاساژ وطن خواه-واحد 3

دفتر حقوقی :کرج -بلوار ۷تیر بعدازچهارراه به سمت کارخانه قند روبروی بانک مسکن نبش کوچه کربلائی صالح ساختمان کوثر ط ۳ واحد ۹​​​​​​​

۰

گروه خدمات مالی و مالیاتی کوروش

اثبات حق انتفاع

دعوای اثبات حق انتفاع(شرایط)
وقتی مالی در مالکیت رسمی فردی باشد، مالک طبق قانون نسبت به آن مال حقوقی دارد و می تواند در مورد ملک خود تصمیمات قانونی اخذ کند. مثل اینکه ملک را بفروشد، اجاره بدهد یا اینکه آن را موضوع حق انتفاع قرار بدهد. حق انتفاع یکی از انواع حقوق مالی است که در قانون مدنی درباره آن بحث شده است و در حوزه موضوعات مربوط به مالکیت است.
گاهی پیش می آید کسی که مدعی است در ملک دیگری حق انتفاع دارد باید این حق را ثابت کند تا بتواند از منافع آن استفاده کند. در اینجا بحث اثبات حق انتفاع ایجاد می شود که در این مقاله به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.
 
حق انتفاع چیست؟
حق انتفاع عبارت است از حقی است که به موجب آن شخص می­ تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است و یا مالک خاصی ندارد استفاده کند. یا به طور مستقیم از سوی مالک ملک به دیگری واگذار می گردد و یا به طور غیر مستقیم در اثر قرارداد ایجاد می­ شود.
در صورتی که شخصی در ملک دیگری حق داشته باشد و مالک آن را به دیگری منتقل کند و مالک جدید بدون اطلاع از این حق مانع استفاده منتفع از حق خود گردد در صورت سکوت مالک قبلی، منتفع می تواند در مقام اثبات حق خود به دادگاه مراجعه کند. همچنین هنگامی که دو نفر مدعی اجازه انتفاع از یک ملک هستند یا قراردادی دال بر استفاده از آن منافع ارائه دهند، شخصی که تاریخ قراردادش مقدم بر قرارداد دیگری است می تواند دعوای اثبات حق انتفاع را مطرح نماید.

اقسام حق انتفاع
عمری حق انتفاعی است که به موجب عقدی از طرف مالک برای شخص به مدت عمر خود یا عمر منتفع یا عمر شخص ثالثی‌ برقرار شده باشد.
رقبی حق انتفاعی است که از طرف مالک برای مدت معینی‌ برقرار می‌گردد.
سکنی اگر موضوع حق انتفاع سکونت در مسکنی خاص باشد سکنی یا حق سکنی نامیده می‌شود و این حق ممکن است به طریق عمری یا به طریق رقبی برقرار شود
شرایط
حق انتفاع با عقد و قرارداد ایجاد می‌شود.
موضوع آن باید مالی باشد که استفاده از آن موجب از بین رفتن خود مال و عین آن نباشد.
دارنده آن (منتفع) باید در حین و زمان عقد موجود باشد.
در آن ، قبض و تسلط منتفع بر مال مورد انتفاع شرط صحت عقد می‌باشد.
 
 
تفاوت حق ارتفاق با انتفاع :
به ‌طور کلی می‌توان فرق های حق ارتفاق و حق انتفاع را در موارد ذیل بیان کرد:
·حق ارتفاق اختصاص به غیرمنقول دارد؛ ولی  انتفاع ممکن است به مال منقول یا غیرمنقول اختصاص یابد.
· حق ارتفاق برای ملک است ولی  انتفاع برای شخص.
· حق ارتفاق دائمی است لیکن انتفاع جز در موارد خاص، موقت است.
 
تفاوت با عقد اجاره
حق انتفاع توافق مالک و منتفع بر استفاده از منافع مال موضوع عقد انتفاع است از این رو نه اصل ملک و نه منافع آن به مالکیت منتفع در نخواهد آمد اما در عقد اجاره مستاجر مالک منافع مورد اجاره خواهد شد اگرچه اصل ملک به مالکیت او درنیامده است.

تفاوت حق انتفاع و اذن در انتفاع
در حقوق اصطلاح دیگری هم وجود دارد که با حق انتفاع ممکن است اشتباه گرفته شود و آن هم اذن در انتفاع است.
اذن در انتفاع یعنی اینکه مالکی به صورت یک جانبه اجازه استفاده از ملکش را به دیگری می دهد و تنها تصمیم مالک در این باره ملاک است و با اراده او این اجازه از بین خواهد رفت که در حقوق گفته می شود اذن در انتفاع ایقاع است. یعنی با اراده یک جانبه به وجود آمده و از بین می رود.
اما حق انتفاع موضوع یک عقد دو طرفه بین مالک و منتفع است و یک قرارداد لازم است. به همین دلیل برخلاف اذن در انتفاع مالک نمی تواند با اراده یک طرفه خود حق منتفع را اسقاط کند مگر در شرایطی که قانون اجازه انحلال عقود لازم را داده است.
دعوای اثبات حق انتفاع
فردی مدعی داشتن حق انتفاع در ملک دیگری است. در این شرایط اگر مدعی قراردادی با مالک داشته باشد احتمال اینکه به مشکل قانونی برخورد کند کاهش پیدا می کند و اغلب موارد دعوای اثبات حق انتفاع مربوط به زمانی است که منتفع به صورت شفاهی با مالک توافق کرده است و یا اینکه به دلیلی سند از بین رفته یا به آن دسترسی ندارد.
از این رو با لحاظ اینکه حق مالکیت با اصل تسلیط در ارتباط است، مدعی حق انتفاع باید اقدام به اقامه دعوای در مراجع قضایی نماید و با به دست آوردن مدارک مثبه حق انتفاع در ملک را اثبات نماید.
اگر خواهان دعوای اثبات حق انتفاع به صلح نامه یا قراردادی که با مالک بسته است دسترسی نداشته باشد، می تواند به شهادت شهود استناد کند و یا به طریقی وقوع معامله بین خود و مالک را به دادگاه ثابت کند. البته رایج است که خواهان ضمن طرح دعوای اثبات حق انتفاع، درخواست الزام خوانده به تنظیم سند رسمی را هم طرح می کند تا در صورتی که حق او ثابت شد، خوانده ملزم به تنظیم سندی رسمی درباره اعطای حق انتفاع شود.
 
 

با ما در ارتباط باشید

قربان علی علیزاده

سبد خرید